Gwarancja a rękojmia

Każdy konsument i przedsiębiorca spotyka się z problemami związanymi z reklamacją towarów. Aby skutecznie dochodzić swoich praw, warto znać dwa podstawowe mechanizmy ochrony – rękojmię oraz gwarancję. Choć oba te instytuty mają na celu zabezpieczenie interesów kupującego, różnią się między sobą podstawą prawną, zakresem odpowiedzialności oraz procedurą zgłaszania reklamacji. Niniejszy artykuł wyjaśnia te zagadnienia, omawia przepisy, w tym art. 577 Kodeksu cywilnego, i przedstawia, na co zwrócić uwagę w przypadku zakupów zarówno przez Internet, jak i w tradycyjnych sklepach.

Czym jest gwarancja?

Gwarancja to dobrowolne zobowiązanie podmiotu gwarantującego (najczęściej producenta, ale także sprzedawcy lub dystrybutora) do naprawy, wymiany produktu lub zwrotu kosztów w przypadku stwierdzenia wady towaru w określonym okresie. Jest to forma dodatkowej ochrony, która może, ale nie musi, towarzyszyć sprzedaży produktu. Ważne jest, że gwarancja nie wyłącza ani nie ogranicza praw konsumenta wynikających z rękojmi, która jest obowiązkowa i wynika z przepisów Kodeksu cywilnego.

Z jakich przepisów wynika gwarancja?

Podstawowe regulacje dotyczące gwarancji znajdują się w Kodeksie cywilnym, a konkretnie w art. 577-582. Najważniejsze przepisy to:

• Art. 577 KC – Określa, że gwarancja jest dobrowolnym oświadczeniem gwaranta, który zobowiązuje się do usunięcia wady lub innego świadczenia w przypadku jej stwierdzenia.
• Art. 577 § 2 KC – Gwarancja obowiązuje zgodnie z treścią oświadczenia gwaranta. Jeśli gwarancja nie określa szczegółowych zasad, przyjmuje się, że obejmuje zobowiązanie do usunięcia wady w rozsądnym czasie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego.
• Art. 581 KC – Wskazuje, że naprawiony lub wymieniony towar w ramach gwarancji powinien zostać zwrócony kupującemu na koszt gwaranta.

Kto udziela gwarancji?

Gwarancję przyznaje gwarant, którym może być:

• Producent – Najczęstszy przypadek, szczególnie w branży elektronicznej, motoryzacyjnej i AGD.
• Sprzedawca – Może dodatkowo udzielić własnej gwarancji, niezależnie od gwarancji producenta.
• Importer lub dystrybutor – W niektórych przypadkach gwarancja może być oferowana przez podmiot odpowiedzialny za wprowadzenie towaru na rynek.

Kiedy i na jak długo przyznawana jest gwarancja?

1. Moment przyznania gwarancji

Gwarancja jest udzielana w momencie sprzedaży lub bezpośrednio przez producenta. Może być udokumentowana w postaci karty gwarancyjnej, wpisu na fakturze, a coraz częściej jako gwarancja elektroniczna dostępna na stronie internetowej gwaranta.

2. Czas trwania gwarancji

• Okres gwarancji jest określony w oświadczeniu gwaranta.
• Jeśli w treści gwarancji nie podano terminu jej obowiązywania, domyślnie przyjmuje się, że wynosi on 2 lata od daty wydania towaru (art. 577 § 2 KC<).
• Gwarant może zaoferować dłuższy okres ochrony (np. 3, 5, a nawet 10 lat), co często jest elementem strategii marketingowej.

3. Co wpływa na długość gwarancji?

• Rodzaj produktu – Trwałe produkty (np. sprzęt RTV, AGD) mają często dłuższe gwarancje niż materiały eksploatacyjne (np. baterie, hamulce samochodowe).
• Ocena niezawodności – Producent może oferować dłuższą gwarancję dla produktów o niskim ryzyku awarii.
• Warunki eksploatacji – Jeśli produkt wymaga regularnej konserwacji, gwarancja może być krótsza lub uzależniona od serwisowania.
• Strategia marketingowa – Niektóre firmy oferują dłuższe gwarancje, by wyróżnić się na rynku.

Czym jest rękojmia?

Rękojmia to ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy za wady towaru, wynikająca bezpośrednio z Kodeksu cywilnego. Jest to podstawowe prawo kupującego, którego sprzedawca nie może ograniczyć ani wyłączyć (z wyjątkiem transakcji między przedsiębiorcami). Rękojmia chroni konsumenta przed zakupem wadliwego towaru i daje mu możliwość dochodzenia roszczeń.Rękojmia działa niezależnie od gwarancji, co oznacza, że kupujący może wybrać, z którego uprawnienia chce skorzystać.

Z jakich przepisów wynika rękojmia?

Podstawowe regulacje dotyczące rękojmi znajdują się w Kodeksie cywilnym, art. 556-576.Najważniejsze przepisy to:

• Art. 556 KC – Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi, jeśli towar ma wadę fizyczną lub prawną.
• Art. 556(1) KC – Definiuje wadę fizyczną jako niezgodność rzeczy sprzedanej z umową, np. uszkodzenie, brak funkcjonalności, niekompletność.
• Art. 559 KC – Sprzedawca odpowiada za wady, które istniały w chwili wydania towaru lub wynikły z jego przyczyny.
• Art. 560 KC – Kupujący może żądać naprawy, wymiany, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy.
• Art. 561 KC – Sprzedawca powinien usunąć wadę lub wymienić towar na nowy w rozsądnym czasie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego.
• Art. 568 KC – Okres rękojmi wynosi 2 lata od dnia wydania towaru, a dla nieruchomości 5 lat.

Kto odpowiada za rękojmię?

Z rękojmi odpowiada sprzedawca, niezależnie od tego, czy wada powstała z jego winy. To istotna różnica względem gwarancji, gdzie za wadę odpowiada gwarant (np. producent). Jeśli sprzedawca wymieni towar lub usunie wadę, rękojmia biegnie na nowo od chwili dostarczenia naprawionego lub nowego produktu.

Jak długo obowiązuje rękojmia?

Standardowy okres rękojmi to:

• 2 lata dla rzeczy ruchomych (np. elektroniki, odzieży, mebli).

• 5 lat dla nieruchomości (np. mieszkań, domów).
• 1 rok dla rzeczy używanych, jeśli sprzedawca skrócił ten okres w umowie.

Kupujący musi zgłosić wadę w ciągu roku od jej wykrycia, ale nie później niż w ciągu całego okresu rękojmi.

Co obejmuje rękojmia?

1. Wady fizyczne

Wada fizyczna to każda niezgodność rzeczy z umową, np.

• Towar nie działa zgodnie z deklaracją (np. laptop nie uruchamia się).
• Produkt ma uszkodzenia mechaniczne.
• Rzecz jest niekompletna (np. telefon bez ładowarki, jeśli była w zestawie).

2. Wady prawne

Towar pochodzi z kradzieży.

Produkt jest obciążony prawami osób trzecich (np. leasing).

Rękojmia a zakupy w sklepie stacjonarnym i internetowym

• W sklepie stacjonarnym rękojmia działa na tych samych zasadach – sprzedawca odpowiada za wady rzeczy przez 2 lata.
• W sklepie internetowym konsument ma dodatkowo prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni bez podania przyczyny (tzw. zwrot konsumencki).

Kiedy sprzedawca może odmówić uznania rękojmi?

Sprzedawca może odrzucić reklamację, jeśli:

• Wada powstała z winy kupującego (np. uszkodzenie mechaniczne).
• Kupujący wiedział o wadzie przed zakupem.
• Towar jest używany, a wada wynika ze zużycia.
• Reklamacja została zgłoszona po upływie okresu rękojmi.

Jak kancelaria Adwokacka Agnieszki Stefani w Częstochowie może pomóc?

Jeśli sprzedawca odrzuca reklamację, kancelaria może: ✅ Sporządzić pismo reklamacyjne powołujące się na odpowiednie przepisy. ✅ Pomóc w negocjacjach ze sprzedawcą. ✅ Reprezentować klienta w postępowaniu przed sądem, jeśli sprawa tego wymaga. W przypadku problemów z rękojmią warto skorzystać z pomocy prawnika, aby skutecznie dochodzić swoich praw.